آیتاله سیدمحمد مهدی درچه ای فرزند علامه سیدمرتضی درچه‌ای، در حدود سال ۱۲۳۲خورشیدی(۱۲۷۰ق) به دنیا آمد. سید محمد مهدی تحصیلات خود را نزد پدر فرزانه‌اش تا ده سالگی ادامه داد.
آیت الله سید محمد مهدی درچه‌ای، برادر کوچک تر آیت الله آقا سید محمد باقر در علم، تقوا، امانت و صداقت زبانزد خاص و عام بود. ایشان در حوزه های علمیه اصفهان و نجف تحصیل نمود و در مدرسه نیم‌آور اصفهان به تدریس پرداخت. بعد از فوت علامه درچه‌ای، امامت مسجد و تدریس در مسجد نو اصفهان به وی واگذار شد.
سیدمحمدمهدی پس از فقدان پدر به اتفاق برادرش سیدمحمدصادق به اصفهان هجرت کرد و در حوزه علمیه اصفهان، در نهایت تنگدستی و کمال قناعت با جدیت به تحصیلات علوم دینی ادامه داد.
وی در سال ۱۳۱۰هـ . ق به نجف مهاجرت کرد و مدت ۷ سال درآنجا ماند.
آیه الله سیدمحمدمهدی درچه‌ای در سال ۱۳۱۷هـ . ق از نجف به اصفهان بازگشت. حوزه درسی ایشان پس از بازگشت به اصفهان مانند گذشته پرجمعیت بود.
آیت اله سیدمحمدمهدی درچه ای شاگردان بسیاری را پرورش داد که برخی از آنها عبارتند از: میرسیدعلی نجف آبادی، سیدحسن طباطبایی قمی، سیدمرتضی پسندیده، سیدمصطفی مهدوی هرستانی، شیخ علی قدیری کفرانی، آقا محمد طبیب زاده، سیدآقاجان نوربخش، سیدضیا الدین تجویدی، شیخ عباسعلی ادیب، سیدمرتضی موحدابطحی، میرزا عطااله اشرفی اصفهانی، سید یوسف خراسانی، شیخ محمدحسین فاضل کوهانی، محمدحسین مظاهری کرونی، میرزا محمدحسین ملاذ روضاتی، سید حسین موسوی بیدآبادی، محمدحسن سه چهاری، سیدمحمدعلی مبارکه ای، شیخ عباسعلی سهیلیان، سیدمحمدرضا خراسانی، شیخ محمدحسین فقیه نطنزی، حیدرعلی برومند و میرزا رضا کلباسی
تألیفات
۱-یک دوره اصول از اول مباحث الفاظ تا آخر تعادل و تراجیح
۲-کتاب الطهاره
۳-کتاب الصلوه
۴-رساله‌ای درباره صوم به صورت مختصر
۵-رساله‌ای درباره رضاع
۶-حواشی بر رساله عملیه مرحوم آیت اله حاجی کلباسی
ویجمعه ۱۰ ربیع الاول ۱۳۶۴هـ.ق دار فانی را وداع گفت و در بقعه وسط تکیه کازرونی به خاک سپرده شد.
منابع:
(1). مكارم الآثار، ج 5، ص 766؛ نقباء البشر، ج 1، ص 224.
(2). از مكتوبات حجت الاسلام حاج سید تقی درچه‌ای (نوه معظم له).
(3). شرح حال رجال ایران، ج 5، ص 218.
