تاریخچه کشوری: 

جلسه مؤسسان حزب توده ایران در 7 مهر 1320در تهران تشكیل شد. از مهر 1320 تا مهر 1325 ، كمیته‌هاى محلى، ولایتى و ایالتى حزب در بیشتر مناطق كشور تشكیل گردید . در پى سوءقصد به جان محمدرضا شاه پهلوى در 15 بهمن 1327 و انتساب آن به حزب توده ایران، حزب منحل و مأموران حكومت‌ نظامى دفاتر آن را در سراسر ایران تصرف کردند. حزب مجددا درسالهای بعد تجدید حیات کرده وتا مدتی بعد از انقلاب هم فعال ماند.

تاریخچه محلی:

این حزب در سده درسال 1321 وبا حضور تقی فداکارمسوول جنبش کارگری اصفهان دفتر خود را در سده تاسیس کرد. در سال 1327 دفتر حزب  در سده به تعطیلی کشیده شد وتعدادی از اعضای فعال آن به شهرهای دیگر مانند آبادان و اهوازنقل مکان کردند اما مدتی بعد فعالیت آنها از سرگرفته شد. در دهه 20 حزب توده در سده فعال بود وتجمع های و برنامه هایی اجرا می کرد. مقر اصلی حزب توده آنزمان در محله شتر گلو واقع در خیابان سده در طبقه دوم یک مغازه بود. بخشی از تاریخ این حزب درگیری های آن با حزب دمکرات است.